Tymczasowe aresztowanie – kiedy i dlaczego jest stosowane?

Data: 26 czerwca 2024

l

Opublikowane przez: Adwokat Adam Zaborski

 

Tymczasowe aresztowanie jest jednym z najbardziej rygorystycznych środków zapobiegawczych stosowanych w polskim systemie prawnym. Zgodnie z przepisami Kodeksu postępowania karnego, ma ono na celu zabezpieczenie prawidłowego przebiegu postępowania karnego oraz zapewnienie wykonania przyszłego wyroku. W tym artykule omówimy, kiedy i dlaczego stosuje się tymczasowe aresztowanie, oraz jakie przepisy prawne regulują tę kwestię.

Podstawy prawne tymczasowego aresztowania

Tymczasowe aresztowanie reguluje Kodeks postępowania karnego (KPK). Kluczowe przepisy dotyczące tego środka zapobiegawczego znajdują się w artykułach 249-265 KPK.

  • Art. 249 § 1 KPK: „Środki zapobiegawcze można stosować w celu zabezpieczenia prawidłowego toku postępowania, a w szczególności zapobieżenia popełnieniu przez oskarżonego nowego, ciężkiego przestępstwa.”
  • Art. 250 § 1 KPK: „Tymczasowe aresztowanie stosuje się tylko wtedy, gdy inne środki zapobiegawcze nie są wystarczające.”

Przesłanki stosowania tymczasowego aresztowania

Tymczasowe aresztowanie może być zastosowane tylko wtedy, gdy istnieje uzasadnione podejrzenie, że osoba popełniła przestępstwo, oraz gdy zachodzą przynajmniej jedna z poniższych przesłanek:

  1. Obawa ucieczki lub ukrycia się oskarżonego:
    • Art. 258 § 1 pkt 1 KPK: „Jeżeli zachodzi uzasadniona obawa, że oskarżony będzie się ukrywał lub w inny bezprawny sposób utrudniał postępowanie karne.”
  2. Obawa matactwa (utrudniania postępowania):
    • Art. 258 § 1 pkt 2 KPK: „Jeżeli zachodzi uzasadniona obawa, że oskarżony będzie nakłaniał świadków lub współoskarżonych do składania fałszywych zeznań lub wyjaśnień albo w inny sposób utrudniał postępowanie karne.”
  3. Groźba popełnienia nowego, ciężkiego przestępstwa przez oskarżonego:
    • Art. 258 § 2 KPK: „Tymczasowe aresztowanie może być stosowane wobec oskarżonego, jeżeli grozi mu surowa kara, zwłaszcza jeżeli był wcześniej karany za podobne przestępstwa.”
  4. Inne ważne względy:
    • Art. 258 § 3 KPK: „W szczególnych przypadkach, gdy względy bezpieczeństwa społecznego to uzasadniają.”

Maksymalny okres trwania tymczasowego aresztowania

Czas trwania tymczasowego aresztowania jest ograniczony przez prawo:

  • Art. 263 § 1 KPK: „Tymczasowe aresztowanie w postępowaniu przygotowawczym nie może trwać dłużej niż 3 miesiące.”
  • Art. 263 § 2 KPK: „Okres tymczasowego aresztowania może być przedłużany, jednakże łączny czas trwania tymczasowego aresztowania nie może przekraczać 12 miesięcy w postępowaniu przygotowawczym oraz 2 lat w postępowaniu sądowym.”

Środki odwoławcze

Osoba tymczasowo aresztowana ma prawo do obrony i może korzystać z różnych środków odwoławczych:

  • Zażalenie na postanowienie o tymczasowym aresztowaniu:
    • Art. 252 § 1 KPK: „Na postanowienie o zastosowaniu, przedłużeniu lub odmowie uchylenia tymczasowego aresztowania przysługuje zażalenie.”
    • Zażalenie można złożyć do sądu wyższej instancji.

Alternatywy dla tymczasowego aresztowania

Przed zastosowaniem tymczasowego aresztowania, sąd powinien rozważyć inne, mniej rygorystyczne środki zapobiegawcze, takie jak:

  • Poręczenie majątkowe (kaucja).
  • Dozór Policji.
  • Zakaz opuszczania kraju.
  • Nakaz opuszczenia określonego miejsca zamieszkania.

Podsumowanie

Tymczasowe aresztowanie jest środkiem zapobiegawczym stosowanym w celu zabezpieczenia prawidłowego toku postępowania karnego. Może być stosowane tylko w wyjątkowych przypadkach, gdy inne środki są niewystarczające. Kluczowe przepisy regulujące tę kwestię znajdują się w Kodeksie postępowania karnego, a prawa osoby tymczasowo aresztowanej są chronione przez możliwość odwołania się od decyzji sądu.

Jeśli potrzebujesz pomocy prawnej w związku z tymczasowym aresztowaniem, nasza kancelaria jest gotowa służyć wsparciem. Skontaktuj się z nami, aby uzyskać profesjonalną pomoc prawną.

Blog ma charakter wyłącznie edukacyjny i zawiera treści jedynie o charakterze ogólnym, w których mogą zdarzyć się omyłki i pominięcia.

Artykuły na blogu są aktualne w dacie ich publikacji, zaś w późniejszym czasie mogą nie odzwierciedlać stanu stale zmieniających się przepisów prawa.

Autor bloga nie bierze odpowiedzialności za jakąkolwiek szkodę, która została wyrządzona w związku zastosowaniem lub niezastosowaniem się do przekazanej na blogu treści.

Jeśli chcesz uzyskać poradę prawną – skontaktuj się ze mną poprzez formularz, mail bądź telefonicznie.

Opublikowane przez Adwokat Adam Zaborski

Nazywam się Adam Zaborski, jestem adwokatem. Byłem doktorantem studiów doktoranckich z prawa karnego prowadzonych pod kierunkiem Sędziego Sądu Najwyższego prof. zw. dr hab. Jacka Sobczaka. Więcej….

Zadzwoń i umów się
na spotkanie:

+48 500 427 274


UWAGA: Nie udzielamy porad prawnych
przez telefon.

Zobacz także

Komentarze

0 komentarzy

Wyślij komentarz

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Wymagane pola są oznaczone *