Rozwód – jak wygląda kwestia przyznawania alimentów na małżonka?

Podczas trwania związku małżeńskiego małżonkowie są zobowiązani do zaspokajania potrzeb rodziny, którą założyli. Zadośćuczynienie temu obowiązkowi może polegać nie tylko na finansowaniu pewnych elementów, ale również na osobistych staraniach o wychowanie dzieci czy na pracy we wspólnym gospodarstwie domowym. W przypadku, gdy jeden z małżonków od tych obowiązków się uchyla, sąd może zobowiązać go do zaspokajania potrzeb rodziny poprzez wpłacanie co miesiąc określonej kwoty. Może także nakazać wypłatę jego wynagrodzenia drugiemu z małżonków.

Z kolei zasądzenie po rozwodzie alimentów na rzecz danego małżonka zależy od jego sytuacji osobistej i majątkowej oraz od sytuacji drugiej ze stron. Nie bez znaczenia jest również to, kto odpowiada za rozpad pożycia małżeńskiego.

Na mocy art. 60 par. 2 k.r.o. kiedy jeden z małżonków został uznany za winnego rozkładu pożycia, a rozwód prowadzi do znacznego pogorszenia sytuacji materialnej małżonka niewinnego, sąd na prośbę małżonka niewinnego może orzec, że małżonek winny zobowiązany jest do zaspokajania w odpowiednim zakresie usprawiedliwionych potrzeb małżonka niewinnego.

Okazuje się więc, że obowiązek alimentacyjny może zostać wprowadzony kiedy zostaną spełnione następujące przesłanki:

• jeden z małżonków został uznanym za wyłącznie winnego rozkładu związku małżeńskiego,
• rozwód prowadzi do znacznego pogorszenia się sytuacji materialnej małżonka niewinnego.

Przy czym pogorszenie się sytuacji materialnej małżonka niewinnego może nastąpić nawet po kilku latach od momentu orzeczenia rozwodu.

Zgodnie z art. 60 par. 1 k.r.o. małżonek rozwiedziony, który nie został uznany za wyłącznie winnego rozkładu pożycia małżeńskiego i który znalazł się w niedostatku, może zażądać od drugiego małżonka dostarczania mu środków utrzymania w zakresie, który odpowiada jego usprawiedliwionym potrzebom i możliwościom zarobkowym osoby zobowiązanej.

W tej sytuacji obowiązek alimentacyjny jest uzależniony od spełnienia następujących przesłanek:

• związek małżeński został rozwiązany bez orzekania o winie lub z winy obu małżonków,
• małżonek, który ubiega się o alimenty znajduje się w niedostatku, a więc nie może samodzielnie zaspokoić swoich usprawiedliwionych potrzeb w całości lub w części.

Obowiązek płacenia alimentów małżonkowi rozwiedzionemu kończy się w przypadku zawarcia przez niego nowego małżeństwa. Kiedy zobowiązanym jest małżonek rozwiedziony, który nie został uznany za winnego rozpadu małżeństwa, to obowiązek alimentacyjny kończy się z upływem 5 lat od orzeczenia rozwodu. Wyjątkiem są sytuacje, gdy sąd z uwagi na wyjątkowe okoliczności na wniosek osoby uprawnionej przedłuży ten termin (art. 60 par. 3 k.r.o.).

Obowiązek alimentacyjny wygasa więc zawsze w przypadku zawarcia przez małżonka uprawnionego do alimentów nowego związku małżeńskiego. Kiedy rozwód został orzeczony bez orzekania o winie, obowiązek ten wygasa po 5 latach od chwili orzeczenia o rozwodzie.

Gdy zobowiązanym do płacenia alimentów małżonkowi rozwiedzionemu jest małżonek uznany za winnego rozkładu pożycia małżeńskiego to obowiązek ten nie jest ograniczony terminem. Ma to miejsce w przypadku rozwodów orzeczonych z wyłącznej winy jednego małżonka lub z winy obu stron.

Zobacz też:

• Jaka kara za niepłacenie alimentów?