Kodeks karny bardzo często posługuje się pojęciem jakim jest uszczerbek na zdrowiu. Stopień uszczerbku, który doznał pokrzywdzony bezpośrednio wpływa na decyzję o kwalifikacji prawnej zachowania sprawcy, czyli również o wysokości kary.
Od stopnia uszczerbku na zdrowiu może zależeć łagodniejsza lub bardziej surowa odpowiedzialność sprawcy za przestępstwo, które opisują artykuły 156 kk. i 157 kk. Najczęściej wystąpienie określanego stopnia uszczerbku na zdrowiu to warunek konieczny uznania zachowania sprawcy za przestępstwo (np. spowodowanie wypadku komunikacyjnego).
Odpowiedzialność sprawcy a rodzaj uszczerbku na zdrowiu
O kwalifikacji stopnia uszczerbku na zdrowiu mówią przepisy art. 156 i 157 kk. W zgodzie z art. 157 §2 kk. lekki uszczerbek na zdrowiu to naruszenie czynności narządu ciała lub rozstrój zdrowia, który trwa tydzień lub krócej.
Średni uszczerbek na zdrowiu to taki, który trwa powyżej 7 dni lecz jednocześnie nie jest uszczerbkiem ciężkim w rozumieniu art. 156 §1 kk. Chodzi w tym przypadku o wszelakie sytuacje, w których powrót do pełnego zdrowia wymaga leczenia dłuższego niż tydzień. W niektórych przypadkach za taki uszczerbek uznawane jest złamanie nosa pokrzywdzonego w wyniku uderzenia przez sprawcę.
Ciężki uszczerbek na zdrowiu, który opisuje wspomniany art. 156 §1 kk., jest pozbawieniem człowieka wzroku, słuchu, mowy, zdolności płodzenia, spowodowaniem innego ciężkiego kalectwa, ciężkiej choroby nieuleczalnej lub długotrwałej, choroby realnie zagrażającej życiu, trwałej choroby psychicznej, całkowitej albo znacznej trwałej niezdolności do pracy w zawodzie lub trwałego, istotnego zeszpecenia lub zniekształcenia ciała.
Lekki uszczerbek na zdrowiu czy naruszenie nietykalności cielesnej?
Mimo że powyższe rozróżnienie nie budzi większych wątpliwości, w praktyce pojawiają się one podczas próby rozróżnienia czy zachowanie sprawcy wypełniło znamiona przestępstwa opisanego w art. 157 §2 tj. spowodowania lekkiego uszczerbku na zdrowiu czy też stanowiło jedynie naruszenie nietykalności cielesnej.
W obu wypadkach skutki działania sprawcy są bardzo podobne np. powstanie zasinienia czy otarcia naskórka. Często ciężko jest wskazać dokładną granicę, która pozwalałaby ocenić czy dany siniak na ciele kwalifikuje się do rangi uszczerbku na zdrowiu. Decyduje o tym zawsze opinia biegłego z zakresu medycyny sądowej. Ustalenie stopnia uszczerbku na zdrowiu jest także niezwykle istotne dla trybu ścigania sprawcy.
Art. 156. Spowodowanie ciężkiego uszczerbku na zdrowiu
§ 1. Kto powoduje ciężki uszczerbek na zdrowiu w postaci:
1) pozbawienia człowieka wzroku, słuchu, mowy, zdolności płodzenia,
2) innego ciężkiego kalectwa, ciężkiej choroby nieuleczalnej lub długotrwałej, choroby realnie zagrażającej życiu, trwałej choroby psychicznej, całkowitej albo znacznej trwałej niezdolności do pracy w zawodzie lub trwałego, istotnego zeszpecenia lub zniekształcenia ciała, podlega karze pozbawienia wolności na czas nie krótszy od lat 3.
§ 2. Jeżeli sprawca działa nieumyślnie, podlega karze pozbawienia wolności do lat 3.
§ 3. Jeżeli następstwem czynu określonego w §1 jest śmierć człowieka, sprawca podlega karze pozbawienia wolności od lat 5, karze 25 lat pozbawienia wolności albo karze dożywotniego pozbawienia wolności.
Art. 157. Spowodowanie średniego i lekkiego uszczerbku na zdrowiu
1. Kto powoduje naruszenie czynności narządu ciała lub rozstrój zdrowia, inny niż określony w art. 156 §1, podlega karze pozbawienia wolności od 3 miesięcy do lat 5.
§ 2. Kto powoduje naruszenie czynności narządu ciała lub rozstrój zdrowia trwający nie dłużej niż 7 dni, podlega grzywnie, karze ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności do lat 2.
§ 3. Jeżeli sprawca czynu określonego w §1 lub 2 działa nieumyślnie, podlega grzywnie, karze ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności do roku.
§ 4. Ściganie przestępstwa określonego w §2 lub 3, jeżeli naruszenie czynności narządu ciała lub rozstrój zdrowia nie trwał dłużej niż 7 dni, odbywa się z oskarżenia prywatnego, chyba że pokrzywdzonym jest osoba najbliższa zamieszkująca wspólnie ze sprawcą.
§ 5. Jeżeli pokrzywdzonym jest osoba najbliższa, ściganie przestępstwa określonego w §3 następuje na jej wniosek.
Witam . Chciałam się zapytać czy uszczerbek ucha 35 % trwały powinien być uznawany jako uszczerbek powyżej 7 dni czy poniżej? Czy to że leczenie trwało 4 miesiące i że te włoski w uchu które opadły już nigdy się nie zregenerują a ten 35 % zostanie już do końca życia i odczucie dyskomfortu bóle głowy zostaną