Jak wygląda rozwód z orzeczeniem o winie?

Małżonek decydujący się na rozwód może żądać od sądu ustalenia, że drugi małżonek jest winny rozkładu pożycia małżeńskiego. Uznanie to ma znaczenie nie tylko moralne, ale generuje także skutki prawne dla obu stron.

Sąd rozstrzygając o winie za rozkład pożycia małżeńskiego może orzec, że oboje małżonkowie są winni, żadna ze stron nie jest winna bądź, że jedno z małżonków jest winne rozkładu pożycia.

Sąd umieszcza stosowne rozstrzygnięcie w wyroku z urzędu. Zgodnie z art. 57 par. 2 k.r.o. na zgodne żądanie małżonków sąd może tego orzekania zaniechać.

Małżonkowie, którzy decydują się na rozwód muszą wiedzieć, że rozstrzygnięcie o winie w wyroku lub wzmianki o nim ma charakter ostateczny. Nie można już później dochodzić rozstrzygnięcia o winie w tej kwestii w czasie innego postępowania.

Jakie konsekwencje niesie ze sobą rozstrzygnięcie przez sąd w wyroku rozwodowym winy małżonka w rozkładzie pożycia? Przede wszystkim wyłączna wina małżonka, który żąda rozwoju odgrywa ważną rolę z punktu widzenia samej możliwości orzeczenia rozwodu. Na mocy art. 56 par 3 k.r.o. rozwód nie jest możliwy wówczas, gdy żąda go małżonek wyłącznie winny rozkładu pożycia. Jednak przepis ten przewiduje także wyjątki. Rozwód jest dopuszczalny wówczas, gdy drugi małżonek wyrazi zgodę na rozwód. Rozwód jest też możliwy w sytuacji, gdy odmowa zgody na rozwód jest w danych okolicznościach sprzeczna z zasadami współżycia społecznego. Tak jest m.in. kiedy małżonek winny rozkładu znęca się nad rodziną.

Oprócz tego ustalenie winy rozkładu pożycia ma wpływ na orzeczenie w przedmiocie władzy rodzicielskiej. Wprawdzie sama wina rozkładu pożycia małżeńskiego nie skutkuje pozbawieniem małżonka władzy rodzicielskiej czy jej ograniczeniem, ale sąd ma wówczas obowiązek sprawdzenia, czy dany małżonek będzie po rozwodzie sprawować władzę rodzicielską zgodnie z dobrem dziecka.

Inną jeszcze konsekwencją prawną orzeczenia o winie jest rozłożenie obowiązku alimentacyjnego pomiędzy byłymi małżonkami. Małżonek uznany za wyłącznie winnego rozpadu małżeństwa, nie może zażądać od niewinnego współmałżonka alimentów. Z kolei małżonek niewinny ma takie prawo. Może o to wnioskować wówczas, gdy rozwód spowodował pogorszenie jego sytuacji materialnej.