Podział majątku wspólnego małżonków może mieć miejsce w czasie rozwodu lub po jego zakończeniu. Zgodnie z obowiązującymi przepisami Kodeksu Rodzinnego i Opiekuńczego, na wniosek jednej ze stron sąd może orzec w kwestii podziału majątku wspólnego w wyroku orzekającym rozwód, ale o ile przeprowadzenie podziału nie sprawia dodatkowych trudności i nie opóźnia całego postępowania. Przy podziale majątku uwzględnia się jego stan z chwili zniesienia współwłasności.
Możliwe są dwa różne sposoby dokonywania podziału majątku po rozwodzie – sądowy i umowny. Podział umowny jest możliwy wówczas, gdy obie strony są w stanie dojść w tej kwestii do porozumienia. Wówczas wystarczy, gdy zawrą między sobą umowę, której przedmiotem jest sposób podziału majątku. Jeśli w skład tego majątku wchodzi nieruchomość, umowa powinna zostać sporządzona w formie aktu notarialnego. Podział umowny w przeciwieństwie do podziału sądowego pozwala na objęcie umową tylko części majątku.
Na mocy art. 566 Kodeksu Postępowania Cywilnego w sprawie podziału majątku po ustaniu wspólności majątkowej małżeńskiej, właściwy jest sąd miejsca położenia majątku. Kiedy podziału dokonuje się po śmierci jednego z małżonków, jest to sąd spadku. Nie ma natomiast określonego terminu, w jakim podział ten powinien zostać wzniesiony. Jednak z praktycznego punktu widzenia, nie warto z tym zwlekać. Wraz z upływem czasu dowody mogą bowiem ulec zniszczeniu lub zaginąć, co utrudnia dochodzenie przed sądem praw do majątku.
Wraz z wnioskiem o podział majątku należy uiścić opłatę sądową w wysokości 1000 złotych. Może być ona jednak niższa, o ile do do wniosku strony dołożą tzw. zgodny plan podziału. Wówczas wynosi ona 300 złotych. Do tego należy doliczyć ewentualne wynagrodzenie dla biegłego sądowego, adwokata czy radcy prawnego, a także koszty mediacji itd.
Wniosek o sądowy podział majątku powinien zawierać podstawę ustania wspólności majątkowej i informację o tym, co wchodzi w skład majątku. Podziałowi podlega jedynie majątek wspólny byłych małżonków, w skład którego wchodzą:
- wynagrodzenie za pracę czy dochody pochodzące z innej działalności gospodarczej,
- środki zgromadzone w ramach rachunku otwartego czy pracowniczego funduszu emerytalnego każdego z małżonków,
- kwoty składek znajdujących się na subkoncie, których dotyczy art. 40a ustawy z 1998 roku o systemie ubezpieczeń społecznych,
- dochody z majątku wspólnego i z majątków osobistych małżonków.
Sądowy podział majątku obejmuje jego całość. Rzadko i tylko z bardzo ważnych powodów sąd może dokonać podziału tylko jego części. W czasie postępowania sąd ustala skład i wartość majątku, istniejące między stronami roszczenia i dokonuje podziału. Strony mogą dochodzić ustalenia nierównych podziałów, zwrotu nakładów i wydatków z majątku osobistego jednego z nich do majątku wspólnego i odwrotnie.
Wprawdzie zgodnie z art. 43 KRO każdy małżonek ma taki sam udział w majątku wspólnym, ale na wniosek jednej ze stron sąd może orzec nierówne podziały w majątku. Bierze przy tym pod uwagę nie tylko wysiłek, jaki dana strona wniosła w budowanie wspólnego majątku, ale i pracę jaką wykonała na rzecz rodziny (opieka nad dziećmi, praca w gospodarstwie domowym).
Żądanie ustalenia nierównych udziałów w majątku nie ulega przedawnieniu, ale jego dochodzenie jest możliwe jedynie w czasie postępowania o podział majątku wspólnego przed sądem I instancji. Przy czym ciężar udowodnienia przyczynienia się małżonków w różnym stopniu do pomnażania majątku czy dbania o rodzinę i gospodarstwo domowe spoczywa na osobie, która wnioskuje o ustalenie nierównych udziałów.
Sąd decyduje także o zwrocie nakładów i wydatków poczynionych z majątku osobistego jednego z majątków do majątku wspólnego i odwrotnie. Również i tutaj udowodnienie poczynionych nakładów i wydatków należy do osoby, która wnioskuje o ich zwrot. W tym celu trzeba posiadać wszystkie faktury i rachunki, które mogą to potwierdzić.
0 komentarzy