Odpowiedzialność za przestępstwa popełniane za granicą ma związek z zakresem obowiązywania polskiego Kodeksu karnego. Zakres ten związany jest z rodzajem czynu, narodowością przestępcy oraz karalnością w miejscu popełnienia czynu zabronionego.
Ten rodzaj odpowiedzialności karnej reguluje art. 5 rozdziału XIII k.k. Czyn zabroniony popełniony za granicą to czyn, który popełniony został poza terytorium RP oraz poza polskim statkiem wodnym czy powietrznym. Jednak sam kodeks karny nie definiuje pojęcia terytorium RP. To pojęcie określone jest jednak w ustawie o ochronie granicy państwowej z roku 1990.
Zasadę obywatelstwa wyraża z kolei art. 109 k.k. Dotyczy ona obywatela Polski, który popełnił przestępstwo za granicą. Musi on jednak posiadać obywatelstwo w chwili popełnienia przestępstwa. Czyn zabroniony powinien być karany również w miejscu, w którym go popełniono. Są od tego jednak wyjątki:
- gdy przestępstwo popełniono w miejscu, w którym nie ma władzy państwowej np. na Antarktydzie,
- gdy przestępstwo zostało popełnione przez funkcjonariusza na służbie i miało związek z wykonywaniem przez niego swoich funkcji.
Zasada narodowości przedmiotowej w postaci zwykłej jest regulowana przez art. 110 par. 1 k.k. Mówi on o tym, że polską ustawę karną stosuje się wobec sprawcy, który popełnił czyn zabroniony za granicą. Ten czyn powinien godzić w interesy RP, obywatela Polski lub polskiej jednostki, która nie posiada osobowości prawnej.
Zasada odpowiedzialności zastępczej jest określona w art. 110 par 2. Dotyczy ona przestępstw popełnionych za granicą, które są niezwiązane z interesami RP, ale wymagają ścigania w związku z międzynarodową solidarnością w walce z przestępczością. W tym przypadku przestępstwo musi być zagrożone karą pozbawienia wolności powyżej 2 lat.
Zgodnie z art. 114 par. 1 k.k. orzeczenia, które zapadło za granicą wcale nie stanowi przeszkody do prowadzenia postępowania karnego za ten sam czyn przed polskim sądem. Sąd zalicza jednak na poczet orzeczonej kary okres pozbawienia wolności za granicą oraz wykonywaną tam karę.
Art. 114 par. 3 przewiduje jednak w tym przypadku pięć wyjątków:
- wyrok skazujący, który zapadł za granicą został przejęty do wykonywania na terenie RP,
- orzeczenie, które zapadło za granicą dotyczy przestępstwa, a więc nastąpiło przekazanie jego ścigania,
- orzeczenie, które zapadło za granicą dotyczy przestępstwa, a więc nastąpiło wydanie sprawcy z terenu RP,
- orzeczenie zostało wydane przez międzynarodowy trybunał karny, który działa na postawie wiążącego go z RP prawa międzynarodowego,
- orzeczenie wydano przez sąd państwa obcego, jeśli na skutek umowy międzynarodowej nie można wszcząć lub prowadzić postępowania karnego w RP za ten sam czyn zabroniony.
0 komentarzy