Z każdym rokiem liczba osób ubiegających się o stwierdzenie nieważności małżeństwa sakramentalnego (potocznie, choć błędnie nazywanego rozwodem kościelnym) wzrasta. Wydanie wyroku przez sąd poprzedzone jest dość złożoną procedurą, która swój bieg rozpoczyna od złożenia we właściwym sądzie kościelnym skargi powodowej, stanowiącej odpowiednik pozwu w sprawach o rozwód cywilny.
W jaki sposób można zaskarżyć małżeństwo?
Skarga powodowa to dokument przygotowany przez powoda inicjującego proces o stwierdzenie nieważności małżeństwa. Według treści art. 115 Instrukcji procesowej Dignitas connubii „kto chce zaskarżyć małżeństwo, powinien przedstawić skargę powodową właściwemu sądowi”.
Każdy z małżonków uprawniony jest do złożenia skargi powodowej. Istnieje również możliwość rozpoczęcia procesu po śmierci jednego z małżonków. Istotny jest fakt, że skargę powodową może złożyć także małżonek, którego działania (również te zawinione) leżą u podstaw całego procesu. Można się więc powołać na własną poważną niedojrzałość emocjonalną bądź zaburzenia psychiczne, które stały się podstawą niezdolności do życia w małżeństwie i pełnienia małżeńskich obowiązków.
Który sąd kościelny?
Najczęściej sąd kościelny wybierany jest zgodnie z miejscem zamieszkania, ułatwiając stronom aktywne uczestnictwo w procesie. Często jednak sądy kościelne wymagają udowodnienia faktu zamieszkania przez strony na danym terenie.
Przyczyny nieważności małżeństwa
W skardze powodowej trzeba przedstawić sądowi przyczyny dla których uważa się, iż małżeństwo zwarte zostało w sposób nieważny. Najczęściej zdarzającym się tzw. tytułem nieważności małżeństwa jest niezdolność z przyczyn natury psychicznej do pełnienia obowiązków małżeńskich.
Sąd kościelny ustala następnie z jakich przyczyn będzie badał sprawę poprzez tzw. formuły wątpliwości (przedmiotu sporu). Może ona na przykład przybrać formę zapytania: „czy małżeństwo zostało zawarte nieważnie z tytułu niezdolności mężczyzny/ kobiety do podjęcia istotnych obowiązków w małżeństwie z przyczyn natury psychicznej?”. Odpowiedź na to pytanie znajdzie się w wyroku przy zakończeniu procesu.
Co istotne, właściwe sformułowanie tytułu nieważności małżeństwa ma podstawowe znaczenie dla powodzenia w jego rozwiązaniu. Oczywiście równie istotne jest uzasadnienie tytułu nieważności, wskazując fakty i dowody. W powyższym przykładzie ważne będzie również przedstawienie osobowości i charakteru stron, jak również wszystkich dysfunkcji, które występowały w rodzinach, w których strony się wychowały.
Dowody wykazujące przyczyny nieważności małżeństwa
Już na etapie skargi powodowej należy przedstawić dowody mające na celu wykazanie przyczyn nieważności małżeństwa. Należy zaproponować 3 – 4 świadków. Warto także posiłkować się dokumentami czy korespondencją, które mogą mieć istotne znaczenie dla rozstrzygnięcia sprawy.
Formalności przy składaniu skargi
Skarga powodowa musi być podpisana przez powoda bądź jego pełnomocnika. Należy także umieścić w niej pełne dane adresowe stron oraz świadków, jak również adresy parafii, do których strony i świadkowie przynależą zgodnie z miejscem zamieszkania. Do skargi dołączyć należy również aktualne zaświadczenie o zawarciu małżeństwa oraz dokument potwierdzający stan cywilny stron.
0 komentarzy