W chwili zawarcia związku małżeńskiego powstaje wspólnota majątkowa między małżonkami. W praktyce oznacza to, że wszystkie dobra nabyte przez oboje małżonków są ich wspólną własnością. Majątek wspólny obejmuje dochody uzyskiwane z pracy najemnej i działalności gospodarczej, oszczędności, przychody z wynajmu, zyski z obligacji i papierów wartościowych itd. To całość mienia nabytego w czasie trwania małżeństwa przez obie strony razem i z osobna.
Gdy funkcjonuje małżeńska wspólnota majątkowa, nie można dokonać podziału majątku wspólnego. Jest to możliwe dopiero w chwili jej ustania. Zwykle następuje to na skutek rozwodu bądź separacji. Poza tym podziału majątku można też dokonać w trakcie małżeństwa, ale najpierw należy ustanowić rozdzielność majątkową poprzez intercyzę, a więc umowę majątkową małżonków. Jeszcze inną sytuacją, gdy w sposób automatyczny ustaje wspólnota majątkowa, jest ubezwłasnowolnienie częściowe lub całkowite małżonka, jego upadłość czy śmierć.
W przypadku śmierci małżonka, udział zmarłego we wspólnym majątku i jego majątek odrębny, jeśli taki miał, przekształcają się w masę spadkową. Małżonek żyjący posiada w dalszym stopniu swój udział w majątku wspólnym i zachowuje majątek osobisty. Ponadto uprawniony jest do dziedziczenia połowy majątku po zmarłym małżonku, a gdy istnieją inni spadkobiercy, im przypada druga połowa majątku. Kiedy nie ma innych spadkobierców, całość dziedziczy żyjący małżonek.
Majątek wspólny małżonków obejmuje mienie nabyte w czasie trwania małżeństwa – dochody z pracy, zyski kapitałowe, środki zgromadzone na funduszach emerytalnych itd. W skład majątku wspólnego wchodzi więc w zasadzie wszystko za wyjątkiem dóbr, które zostały zakupione jeszcze przed ślubem, a także zostały otrzymane na skutek dziedziczenia czy darowizny itd.
Podział majątku wspólnego w czasie trwania małżeństwa można przeprowadzić drogą sądową bądź ustanowić ją za pomocą aktu notarialnego. To drugie rozwiązanie jest lepsze, bo o wiele tańsze i szybsze. Rozdzielność majątkowa zaczyna obowiązywać od chwili podpisania aktu notarialnego. Potem można przystąpić do umownego podziału majątku. Od tego momentu każdy z małżonków posiada swój majątek osobisty, a majątek wspólny podlega podziałowi na równe części, chyba iż obie strony zadecydują inaczej. Podziału majątku wspólnego małżonków można więc dokonać w czasie trwania związku małżeńskiego, ale najpierw trzeba ustanowić rozdzielność majątkową, a następnie spisać stosowną umowę.
Także w przypadku rozwodu czy separacji najprostszym i najszybszym sposobem jest zawarcie umowy pisemnej, która zawiera ustalenia, co do rozdziału praw majątkowych i ruchomości pomiędzy rozwodzące się strony. Wymaga ona jednak zgody obojga małżonków. Kiedy mowa o nieruchomości, konieczne jest spiranie aktu notarialnego. Jeśli małżeństwo, które występuje o rozwód, wcześniej posiadało wspólnotę majątkową, istnieje możliwość porozumienia się przed rozwodem oraz szybkiego załatwienia podziału majątku wspólnego. Najpierw należy ustanowić rozdzielność w formie aktu notarialnego, a potem dokonać umownego podziału majątku.
Kiedy małżonkowie nie dojdą do porozumienia w kwestii podziału majątku, dokonuje się tego po rozwodzie poprzez złożenie wniosku, w którym wskazuje się podstawę prawną ustania wspólnoty majątkowej oraz opisuje majątek, który podlega podziałowi. Z takim wnioskiem można wystąpić nawet wiele lat po rozwodzie. Podziałowi podlega tylko majątek wspólny obojga małżonków. We wniosku trzeba dokładnie opisać, jakie dobra wchodzą w skład majątku wspólnego w zakresie ruchomości i nieruchomości. Należy też przedstawić swoje roszczenia co do poszczególnych pozycji na liście wraz z uzasadnieniem. Oboje małżonkowie mają równe udziały we wspólnym majątku, ale na wniosek jednej ze stron sąd może ustalić też nierówny podział np. wówczas, gdy wskazano nierównomierny wkład pracy małżonków w budowanie majątku wspólnego.
0 komentarzy